کلاژن پوست چیست؟

مشاهده چروک‌ های ریز دور چشم برای اولین بار، یکی از شوکه‌ کننده‌ترین لحظات زندگی است که دیر یا زود برای هر کسی پیش می‌آید. این چروک‌ها از اولین علائم پیر شدن پوست هستند و کاهش کلاژن پوست، به عنوان مقصر اصلی پیدایش آن‌ها قلمداد می‌شود. متأسفانه کاهش تولید کلاژن صورت اجتناب‌ ناپذیر است و داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند آن را به تعویق بیندازد. البته برخی از مکمل‌ها و روش‌ های درمانی هم برای جبران کلاژن از دست‌ رفته وجود دارد.

اگر در مورد این ماده حیاتی و روش جبران کمبود آن کنجکاو هستید، حتما این مقاله را تا انتها بخوانید؛ چون با خواندن آن متوجه می‌شوید کلاژن چیست، چه انواع و خواصی دارد و چگونه می‌توان آن را برای بدن تأمین کرد.

کلاژن چیست و چه خواصی دارد؟

اگر بخواهیم از نظر لغوی بگوییم که کلاژن چیست، باید به این موضوع اشاره کنیم که ریشه آن به کلمه یونانی Colla به معنای چسب می‌رسد؛ چون این ماده به عنوان چسبی عمل می‌کند که سلول‌های بدن را در کنار یکدیگر نگه می‌دارد. به همین دلیل است که پس از کاهش تولید کلاژن در سنین بالا، پوست به‌ مرور شل و افتاده می‌شود.

این ماده فراوان‌ترین پروتئینی است که در بدن ما پیدا می‌شود؛ به‌ نحوی‌ که یک‌ سوم پروتئین بدن را تشکیل می‌دهد. همچنین در بسیاری از اندام‌های مهم و حیاتی بدن مثل پوست، استخوان‌ها، عضلات، رباط‌ها، تاندون‌ها، دندان، قرنیه و رگ‌ها حضور مؤثری دارد.

کلاژن خوراکی چیست؟

از نظر نحوه تأمین، این ماده به 2 نوع درون زا (طبیعی) و اگزوژن (مصنوعی) تقسیم می‌شود. نوع درون زا به‌ صورت طبیعی در بدن تولید می‌شود و نوع اگزوژن همان کلاژن خوراکی است که به منظور جبران کمبود آن مصرف می‌شود.

این نوع به‌ صورت قرص معمولی، قرص جوشان و پودر (ساشه) در بازار وجود دارد و می‌توانید از آن برای جوان‌ سازی پوست و چاق کردن صورت استفاده کنید. همان طور که گفتیم، این ماده در استخوان‌ها و مفاصل هم وجود دارد و مصرف مکمل آن منجر به تقویت این اندام‌ها هم می‌شود. به همین دلیل است که ورزشکاران حرفه‌ای از این مکمل استفاده می‌کنند.

انواع کلاژن کدامند؟

به غیر از دسته‌بندی بالا اگر بخواهیم بگوییم که انواع کلاژن چیست، باید به دسته‌بندی انواع آن بر اساس نقشی که در بدن بازی می‌کنند، اشاره کنیم:

• نوع I: این نوع فراوانی بیشتری در بدن انسان دارد و در اصل فیبرهای محکمی است که در دندان‌ها، استخوان‌ها، پوست، غضروف و بافت‌های همبند (مرتبط‌ کننده ساختارهای بدن با یکدیگر) پیدا می‌شود.
• نوع II: این نوع بیشتر در غضروف‌ها وجود دارد.
• نوع III: این نوع بیشتر در عضلات و عروق حضور دارد.
• نوع IV: این نوع در غشا و لایه‌های زیرین پوست وجود دارد.

کلاژن پوست صورت چیست؟

کلاژن صورت یکی از مهم‌ترین انواع آن است که تأثیر زیادی روی زیبایی و استحکام پوست صورت ما دارد و در این راه ماده دیگری با نام الاستین نیز به آن کمک می‌کند. متأسفانه از دهه سوم زندگی، تولید این ماده حیاتی در بدن به‌ مرور کاهش پیدا می‌کند.

البته برخی از عوامل محیطی مثل قرار گرفتن در برابر اشعه ماورای‌ بنفش خورشید و داشتن عادات بد در زندگی مثل استعمال دخانیات و مصرف کم خوراکی‌های سالم، می‌توانند روند کاهشی تولید این ماده را تسریع ببخشد.

هدف بسیاری از روش‌های کم تهاجمی و تهاجمی زیبایی افزایش تولید Collagen در صورت است که گاهی با تزریق مستقیم این ماده هم همراه می‌شود.

فواید و خواص کلاژن برای پوست، صورت و بدن

بسیاری از آن‌هایی که به پوست خود اهمیت می‌دهند و روتین‌ های پوستی منظم دارند، تصور می‌کنند خواص کلاژن فقط به سلامت پوست محدود می‌شود؛ در حالی‌ که مصرف این ماده مؤثر برای تعداد زیادی از اندام‌های حیاتی بدن مثل استخوان، قلب و عضلات هم فواید بسیاری دارد. البته در ادامه به تعدادی از فواید آن برای بدن اشاره می‌کنیم.

بهبود سلامت پوست با کلاژن

همان‌ طور که در پاسخ سؤال «کلاژن پوست صورت چیست؟» توضیح دادیم، این ماده در افزایش خاصیت ارتجاعی و استحکام پوست و همچنین آبرسانی به آن نقش مؤثری دارد. مصرف نوع مصنوعی این ماده می‌تواند چین و چروک و خشکی پوست را کاهش داده و جلوی افتادگی آن را بگیرد و منجر به افزایش تولید سایر مواد مؤثر در شادابی پوست (مثل الاستین و فیبریل) شود.

استحکام و سلامت استخوان

کلسیم و ویتامین دی تنها مواد مؤثر در سلامت استخوان‌ها نیستند و مصرف Collagen خوراکی یا تزریقی هم می‌تواند سبب افزایش استحکام استخوان‌ ها شود و جلوی پوکی آن‌ها را بگیرد.

سلامت قلب با کلاژن

قلب قدرتمندترین ماهیچه بدن است و مصرف Collagen آن را تقویت می‌کند. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف این ماده می‌تواند جلوی برخی از بیماری‌های قلبی مثل تصلب شرایین را بگیرد.

ترمیم زخم با کلاژن

همان‌ طور که گفتیم، این ماده سلول‌ها و بافت‌های بدن را در کنار یکدیگر نگه می‌دارد و منجر به استحکام آن‌ها می‌شود. مصرف Collagen خوراکی یا موضعی می‌تواند سرعت ترمیم زخم‌هایی که بافت مرده ندارند را افزایش دهد و اصطلاحا باعث شود زودتر جوش بخورند.

تقویت توده عضلانی

علاوه بر افزایش استحکام پوست و رفع افتادگی آن، پزشکان نوع خوراکی این ماده را به منظور افزایش رشد و قدرت عضلانی در افراد مسن تجویز می‌کند.

ناخن‌ های سالم

Collagen یکی از مواد اصلی تشکیل‌ دهنده بافت ناخن است و مصرف نوع خوراکی آن به استحکام، سرعت رشد و تقویت ناخن‌ ها کمک می‌کند؛ مخصوصا در دوران یائسگی خانم‌ها که افت هورمون‌های پروژسترون و استروژن منجر به کاهش این ماده در بدن و مختل شدن سلامت ناخن‌ها می‌شود.

کلاژن برای مفاصل

Collagen حضوری فعال در غضروف‌ها و بافت‌های همبند هم دارد و به همین دلیل مصرف نوع خوراکی آن می‌تواند مفاصل را تقویت کند. علاوه بر این، مصرف این ماده التهاب را هم در بدن کاهش می‌دهد و بر کاهش دردهای مفاصل و بهبود بیماری‌هایی مثل آرتروز تأثیر دارد.

کلاژن سازی پوست صورت چگونه انجام می‌شود؟

روند تولید این ماده در پوست صورت، با استفاده از پروتئین و اسیدهای آمینه انجام می‌شود که بهترین منابع آن‌ها شامل غذاهای دریایی، گوشت، مرغ و لبنیات می‌شوند. البته به جز مصرف این غذاها برخی از روش‌های مراقبتی مثل استفاده از ماسک آلوئه‌ ورا، ماسک تخم‌ مرغ و ماسک ماست و عسل هم می‌تواند این فرایند را تقویت کند.

در مقابل مصرف دخانیات، استرس، خوردن بیش از حد شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه شده و همچنین قرار گرفتن زیاد در برابر نور خورشید هم می‌تواند تولید collagen در پوست را کاهش دهد.

آیا کلاژن در مواد غذایی وجود دارد؟

حقیقت این است که آنزیم‌های موجود در معده و روده ما بیشتر Collagen موجود در غذا را تجزیه کرده و به اسیدآمینه و پپتیدها تبدیل می‌کنند. این در حالی است که collagen موجود در داروها و مکمل‌ها به‌ صورت هیدرولیز شده تولید می‌شود تا آنزیم‌های گوارشی بتوانند آن را راحت‌تر هضم کنند.

در ادامه خوراکی‌هایی که به تولید این ماده در بدن کمک می‌کنند و همچنین منابع طبیعی تولیدکننده آن را معرفی می‌کنیم.

مواد غذایی حاوی کلاژن چیست؟

این ماده به‌ صورت طبیعی در خوراکی‌های زیر پیدا می‌شود:

• تخم‌ مرغ (زرده و سفیده)
• انواع ماهی
• گوشت قرمز
• انواع آجیل مثل بادام‌ هندی و گردو
• آب قلم
• لبنیات مثل ماست و پنیر
• سبزیجات مثل کلم‌ بروکلی، اسفناج، کاهو و لوبیا سبز
• میوه‌ها مثل انواع مرکبات، انبه، موز و آناناس
• حبوبات و غلات

منابع کلاژن ساز طبیعی

مصرف ویتامین‌هایی مثل ویتامین A و C، برخی مواد معدنی مثل روی، مس و ترکیباتی مثل گلیسین، پرولین و هیدروکسی پرولین به تولید این ماده معدنی در بدن کمک می‌کند.

• پرولین: در سفیده تخم مرغ، لبنیات، کلم، قارچ و مارچوبه یافت می‌شود.
• گلیسین: در پوست گوشت خوک، پوست مرغ و ژلاتین و انواع دیگر غذاهای غنی از پروتئین یافت می‌شود.
• ویتامین C: در مرکبات و فلفل دلمه ای یافت می‌شود.
• روی / زینک: در گوشت گاو، بره، گوشت خوک، صدف، نخود، عدس، لوبیا، شیر، پنیر و انواع مغزها و دانه ها یافت می‌شود.
• مس: در گوشت اندام، پودر کاکائو، بادام هندی، کنجد و عدس یافت می‌شود.

عوامل کاهش کلاژن در بدن کدامند؟

عوامل زیر می‌توانند تولید این ماده مؤثر در بدن را کاهش دهند و سرعت پیر شدن پوست را بالا ببرند:

• مصرف زیاد شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه شده
• قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
• استعمال دخانیات
• مصرف الکل
• استرس و اضطراب
• نداشتن خواب کافی
• افزایش سن

بهترین کلاژن ساز پوست صورت چیست؟

در این بخش بهترین منابع تأمین collagen مصنوعی برای بدن را معرفی می‌کنیم:

1- کپسول کلاژن

یکی از رایج‌ترین مکمل‌های تأمین‌ کننده کلاژن برای پوست، کپسول آن است. این کپسول‌ها معمولا علاوه بر Collagen حاوی ترکیبات دیگری مثل هیالورونیک اسید، بیوتین و ویتامین سی هم هستند که همگی آن‌ها در آبرسانی به پوست و افزایش شادابی و طراوت آن نقش مؤثری دارند.

این کپسول‌ها توسط شرکت‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شوند و توصیه می‌کنیم که برای انتخاب آن‌ها با متخصص پوست مشورت کنید.

آیا کپسول کلاژن چاق‌ کننده است؟

مصرف این کپسول می‌تواند متابولیسم بدن را بالا ببرد و بیشتر منجر به کاهش وزن شود. البته collagen روی چاقی صورت و استحکام عضلات تأثیر مثبتی دارد؛ ولی معنای آن نیست که شما را چاق می‌کند.

2- قطره کلاژن چیست؟

این قطره حالت شربت مانندی دارد و می‌توانید آن را در ترکیب با آب یا آب‌ میوه طبیعی مصرف کنید. ساختار آن سرعت جذب آن را بالا می‌برد و باعث می‌شود که در مدت کوتاه‌تری به پوست، مو و ناخن‌های سالم و شاداب برسید.

3- قرص کلاژن برای چیست و برای چی خوبه؟

یکی دیگر از فراوان‌ترین انواع مکمل کلاژن، قرص آن است که در بازار به‌ وفور پیدا می‌شود و ممکن است آن را با نام قرص هیالورونیک اسید هم پیدا کنید. هیالورونیک اسید به حفظ آب در پوست کمک می‌کند و تأثیر جوان‌ سازی collagen را افزایش می‌دهد. به همین دلیل مکمل‌ های کلاژن حاوی هیالورونیک اسید، بیشتر برای بهبود سلامت پوست، مو و ناخن کاربرد دارند.

بهترین قرص کلاژن سازی پوست

پرفروش‌ترین و بهترین قرص‌های collagen، حاوی ویتامین ث و هیالورونیک اسید هستند که رطوبت پوست را حفظ می‌کنند و روند پیری پوست را به تعویق می‌اندازند.

بهترین قرص کلاژن برای چاقی صورت

قرص collagen تولید رزاویت حاوی ویتامین سی و سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی تقویت‌ کننده عضلات هم هست و مصرف آن به افزایش استحکام عضلات صورت و چاق کردن آن کمک می‌کند.

بهترین زمان مصرف قرص کلاژن

بهترین زمان مصرف این قرص پیش از غذا و با معده خالی است؛ اما اگر معده حساسی دارید، توصیه می‌کنیم آن را همراه با غذا میل کنید تا دچار عوارضی مثل دل‌ پیچه و افزایش گاز معده نشوید.

فواید و عوارض قرص کلاژن ساز

فواید این قرص‌ها کاملا مشخص است و همان‌ طور که گفتیم منجر به افزایش خاصیت ارتجاعی پوست صورت و شادابی و طراوت آن می‌شوند و از طرف دیگر بر بهبود سلامت عضلات، استخوان‌ها، مو و ناخن هم تأثیر دارند. در صورت مصرف بیش از حد و عدم توجه به موارد منع مصرف، ممکن است دچار عوارض زیر شوید:

• تشنگی بیش از حد
• حالت تهوع
• اسهال
• سردرد
• سرگیجه
• اختلال خواب
• عوارض پوستی

4- مکمل قرص جوشان کلاژن چیست؟

در مقایسه با سایر انواع مکمل کلاژن، مکمل‌ های جوشان عوارض کمتری دارند؛ چون به‌ صورت محلول در آب جذب بدن می‌شوند و همچنین میزان دوز جذب شده آن‌ها معمولا بیشتر است. بیشتر مکمل‌های حاوی Collagen و به‌ خصوص آن‌هایی که با عنوان قرص هیالورونیک اسید و collagen جوشان عرضه می‌شوند، برای بهبود سلامت پوست، رشد مو و سلامت ناخن کاربرد دارند.

بیشتر بخوانید: قرص جوشان چیست؟

5- پودر کلاژن چیست؟

این محصول با نام ساشه کلاژن هم شناخته می‌شود و مثل قرص جوشان، باید به‌ صورت محلول در آب مصرف شود. این مکمل هم عوارض کمی دارد و راحت‌تر جذب بدن می‌شود.

پودر کلاژن صورتی برای چی خوبه؟

ممکن است هنگام خرید مکمل پودری collagen با نوع صورتی یا آبی آن مواجه شوید و برایتان این سؤال پیش بیاید که کاربرد هر کدام چیست. پودر صورتی حاوی ویتامین ث، هیالورونیک اسید، بیوتین و سایر مواد مغذی برای پوست و مو است و پودر آبی بیشتر برای سلامت استخوان‌ ها و مفاصل کاربرد دارد.

بهترین زمان مصرف پودر کلاژن

مثل قرص، کپسول و مکمل جوشان، بهترین زمان مصرف این پودر صبح‌ها و با شکم خالی است؛ اما اگر معده حساسی دارید، بهتر است آن را با غذا مصرف کنید.

عوارض پودر کلاژن

احتمال دارد پودر collagen حاوی فلزات سنگین باشد و به همین دلیل مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به برزو مشکلات گوارشی شود.

6- سرم کلاژن

این سرم‌ها باید به عنوان یکی از مراحل روتین پوستی و در یک دوره حداقل 3 ماهه مصرف شوند تا تأثیر خود را نشان بدهند. البته استفاده از مرطوب‌ کننده، ضد آفتاب و سایر محصولات مراقبت از پوست برای تأثیر آن‌ها ضروری است.

7- کرم کلاژن سازی پوست صورت

یکی دیگر از مکمل‌های موضعی collagen، کرم آن است که باید به عنوان بخشی از روتین پوستی و به عنوان کرم شب مصرف شود. این کرم‌ها می‌توانند منجر به بروز حساسیت‌های پوستی شوند و به همین دلیل مصرف آن‌ها برای پوست‌ های حساس توصیه نمی‌شود. همچنین میزان جذب collagen آن‌ها در مقایسه با مکمل‌ های خوراکی کمتر است.

8- کلاژن سازی پوست صورت با دستگاه

در این روش از دستگاه‌های مختلف برای تحریک فرایند ساخت collagen استفاده می‌شود. هایفوتراپی، آر اف فرکشنال و ... از روش‌هایی هستند که دستگاه‌های به‌ کار رفته در آن‌ها با استفاده از ارسال امواج صوتی اولتراسوند یا امواج رادیویی به لایه‌های زیرین پوست، فرایند تولید collagen در آن‌ها را تحریک می‌کنند.

9- تزریق کلاژن؛ کلاژن سازی پوست با تزریق

تزریق یکی دیگر از روش‌های افزایش collagen پوست صورت است که در آن این ماده مستقیما زیر پوست تزریق می‌شود. البته ممکن است تمامی مواد تزریق شده جذب نشوند و برای رسیدن به نتیجه مطلوب، به چند بار تزریق نیاز داشته باشید.

بهترین روش کلاژن سازی پوست صورت چیست؟

انتخاب بهترین روش به وضعیت پوست و سلامتی شما و همچنین میزان چین‌ و چروک‌ها بستگی دارد. اگر چین و چروک زیادی ندارید و در دهه سوم یا چهارم زندگی خود هستید، احتمالا با مصرف مکمل به نتیجه مطلوب می‌رسید. در مقابل اگر بالای 40 سال سن دارید، احتمالا باید سراغ روش‌های کم تهاجمی مثل هایفوتراپی و تزریق بروید.

بهترین ویتامین برای کلاژن سازی پوست کدام است؟

ویتامین C مؤثرترین ویتامین برای تولید این ماده است؛ چون DNAها را تحریک می‌کند و باعث می‌شود که سطح collagen بدن همیشه در حد مطلوب باقی بماند. مس، منگنز، پروبیوتیک‌ها و هیالورونیک اسید هم در افزایش تولید این ماده در بدن نقشی حیاتی دارند.

چه مقدار کلاژن در روز مصرف کنیم؟

حد مجاز مصرف این ماده به نوع مکملی که مصرف می‌کنید بستگی دارد. در ادامه حد مجاز مصرف مکمل‌های Collagen را آورده‌ایم:

• قرص و کپسول: 1 تا 3 عدد در روز (به نظر پزشک و وضعیت پوست شما بستگی دارد)
• قرص جوشان: 1 عدد در روز
• پودر: 10 تا 30 گرم در روز

قیمت کلاژن چقدر است؟

قیمت مکمل‌های این ماده به شرکت سازنده، نوع مکمل، کیفیت ساخت، دوز Collagen و سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در مکمل بستگی دارد. این نکته را فراموش نکنید که همیشه قیمت بالاتر به معنای نتیجه‌گیری سریع‌تر و بیشتر نیست و برای انتخاب مکمل مناسب حتما با پزشک متخصص پوست مشورت کنید.