ویتامین بهبود زخم: کمبود کدام ویتامین باعث ایجاد زخم‌ می شود؟

زخم‌ها هر چند کوچک ما را مدتی درگیر خود می‌کنند و دوست داریم هرچه زودتر درد و ناراحتی آن‌ها تمام شود و وضعیت پوستمان به حالت قبلی برگردد. بدن برای بهبود سریع زخم، به جریان خون سالم و مواد مغذی نیاز دارد که در میان آن‌ها، اهمیت بهترین ویتامین برای بهبود زخم مثل ویتامین A ،C و... از بقیه بیشتر است. کمبود این ویتامین‌ها منجر به طولانی شدن روند بهبود زخم می‌شود و با افزایش سن یا ابتلا به برخی بیماری‌ها، مصرف غذاها و مکمل‌های حاوی آن‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

در این مقاله قصد داریم شما را با انواع بهترین ویتامین برای بهبود زخم و منابع غذایی حاوی این ویتامین‌ها آشنا کنیم. همچنین به شما مکملی را معرفی می‌کنیم که با مصرف آن می‌توانید کمبود این ویتامین‌ها را برطرف کنید.

ویتامین‌هایی که روند بهبود زخم را تسریع می‌کنند

ویتامین‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند و از این طریق بر بهبود انعقاد خون، سرعت ترمیم زخم و همچنین جلوگیری از عفونت‌های ناشی از آن تأثیر می‌گذارند. البته ذکر این نکته ضروری است که علاوه بر مصرف ویتامین بهبود زخم، داشتن فعالیت بدنی مناسب، خواب کافی و سبک زندگی سالم هم برای تقویت سیستم ایمنی ضروری است.

بیشتر بخوانید: 15 تا از بهترین مکمل برای تقویت سیستم ایمنی بدن

ویتامین A برای بهبود زخم

ویتامین A یکی از ضروری‌ترین انواع ویتامین بهبود زخم است؛ چون به بدن در مهار التهاب (از آزاردهنده‌ترین عوارض زخم) کمک می‌کند. یکی دیگر از کاربردهای مفید ویتامین A برای بهبود زخم، کمک به ایجاد بافت پوششی است که بدن آن را برای محافظت از اندام‌های داخلی می‌سازد.

همچنین این ویتامین برای سلامت استخوان‌ ها هم ضروری است. خوراکی‌هایی مثل تخم کدو، کلم‌ پیچ، هویج و سیب‌ زمینی شیرین از بهترین منابع ویتامین A محسوب می‌شوند.

ویتامین B

این ویتامین نقش مهمی در بدن دارد و وجود آن برای عملکرد اندام‌های حیاتی بدن مثل مغز و قلب ضروری است. ویتامین‌ های گروه B به تولید و بلوغ گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کنند که این موضوع، نقش مهمی در بهبود زخم‌های بدن دارد.

همچنین این ویتامین‌ها به متابولیسم پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها در بدن کمک می‌کنند که انرژی موردنیاز بدن را تأمین می‌کند و به‌ صورت غیرمستقیم روی بهبود زخم تأثیر می‌گذارد. با توجه به این فواید، می‌توان ویتامین‌های B کمپلکس را در دسته بهترین ویتامین برای بهبود زخم قرار دارد.

تخم‌ مرغ، لبنیات و ماهی از منابع غذایی غنی از ویتامین‌های گروه B محسوب می‌شوند.

بیشتر بخوانید: ویتامین ب کمپلکس چیست؟

ویتامین C بهترین ویتامین برای بهبود زخم

مصرف ویتامین سی برای بهبود زخم از چند جهت اهمیت دارد:

• به سنتز کلاژن در بدن کمک می‌کند. بسیاری از ما کلاژن را به خاطر نقش آن در قوام پوست و شفافیت و زیبایی آن می‌شناسیم؛ اما این پروتئین ضروری در بهبود زخم هم نقش زیادی دارد.
• به عنوان یک آنتی‌ اکسیدان قدرتمند، با عفونت و التهاب ناشی از زخم مبارزه می‌کند.
• در سنتز پروتئوگلیکان‌ها (پروتئین‌های ضروری غشای سلولی و سایر مواد آلی بین سلولی) بافت‌های موجود در استخوان‌ها، پوست، مویرگ‌ها و سایر بافت‌های هم‌بند نقش دارد.

برای تأمین ویتامین سی می‌توانید مرکبات، سبزیجات با برگ سبز تیره، کیوی، فلفل‌ دلمه‌ای و پاپایا مصرف کنید.

بیشتر بخوانید: فواید ویتامین سی چیست؟

ویتامین E

ویتامین E هم خواص آنتی‌ اکسیدانی قدرتمندی دارد. از آنجایی‌ که نقش آن در سلامت پوست مهم است، مصرف میزان کافی از آن برای جلوگیری از ایجاد و رفع جای زخم، ضرورت دارد. این ویتامین بهبود زخم از اکسیداسیون لیپیدها جلوگیری می‌کند و برای ایجاد غشاهای سلولی پایدارتر ضروری است.

مصرف بادام‌ زمینی، بادام، فندق و روغن‌های گیاهی برای تأمین ویتامین E ضروری است.

بهترین ماده معدنی برای بهبود زخم چیست؟

تسریع بهبود زخم علاوه بر ویتامین، به یک سری مواد معدنی ضروری هم نیاز دارد. به همین دلیل، مصرف مواد معدنی زیر به اندازه کافی، به عنوان مکمل انواع ویتامین بهبود زخم ضروری است:

زینک

زینک از نظر خواص آنتی‌ اکسیدانی تقریبا با قدرتمندترین انواع ویتامین بهبود زخم یعنی ویتامین E و C، برابری می‌کند. این ماده معدنی با از بین بردن رادیکال‌های آزاد، سرعت بهبود زخم را بالا می‌برد و مثل ویتامین C، وجود آن برای سنتز کلاژن، ساخت بافت پوششی، بهبود عملکرد سیستم ایمنی و افزایش سرعت تکثیر سلولی ضروری است.

گوشت قرمز، گوشت مرغ و بوقلمون، ماهی، تخم‌ مرغ، لبنیات و شیر از بهترین منابع زینک محسوب می‌شوند. همچنین برای تأمین دوز موردنیاز از این ماده معدنی ضروری، می‌توانید مکمل قرص جوشان زینک ویوا آپ را مصرف کنید که سایر انواع ویتامین بهبود زخم یعنی ویتامین C و ب کمپلکس را هم در ترکیب خود دارد.

بیشتر بخوانید: زینک یا روی چیست؟

آهن

آهن برخلاف انواع ویتامین بهبود زخم، به‌ صورت غیرمستقیم روی رفع این عارضه تأثیر دارد. این ماده معدنی با کمک به تولید گلبول‌های سفید و تنظیم عملکرد لنفوسیت‌ها و ماکروفاژها (از اجزای ضروری بدن برای شناسایی و از بین بردن ویروس‌ها) به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. همچنین با اثرگذاشتن روی تولید آنتی‌ بادی، جلوی بروز انواع عفونت قارچی، باکتریایی و... را می‌گیرد.

غذاهای حاوی ویتامین سی برای بهبود زخم

ویتامین سی تنها برای بهبود زخم مفید نیست و یکی از ضروری‌ترین ویتامین‌های بدن است که بدون مصرف آن به میزان کافی، سلامت ما به خطر می‌افتد. برای تأمین ویتامین سی، می‌توانید خوراکی‌های زیر را در برنامه غذایی خود بگنجانید:

• فلفل‌ دلمه‌ای
• مرکبات
• فلفل قرمز
• گوجه‌ فرنگی
• سبزیجات برگ‌دار با رنگ سبز تیره
• انگور سیاه
• گواوا (نوعی میوه گرمسیری)
• خانواده توت‌ها
• کلم‌ پیچ
• کلم بروکسل
• بروکلی

غذاهای سرشار از ویتامین A برای بهبود زخم

کمبود ویتامین A یکی از عوامل مؤثر در کاهش سرعت بهبود زخم محسوب می‌شود و احتمال بروز عفونت توسط زخم را بالا می‌برد. برای تأمین ویتامین آ به میزان کافی، خوراکی‌های زیر را مصرف کنید:

• لبنیات مثل شیر و پنیر
• تخم‌ مرغ
• ماهی
• سبزیجات برگ‌دار با رنگ سبز تیره
• پرتقال
• میوه‌های نارنجی و زرد
• جگر

غذاهای حاوی ویتامین E برای بهبود زخم

این ویتامین بهبود زخم به‌ صورت طبیعی در بدن تولید نمی‌شود. از آنجایی‌ که خواص آنتی‌ اکسیدانی ویتامین E برای تقویت سیستم ایمنی و افزایش سرعت بهبودی زخم‌ها حیاتی است، باید آن را از منابع خوراکی زیر تأمین کنید:

• روغن‌های گیاهی مثل روغن جوانه گندم، روغن آفتاب‌ گردان، روغن ذرت، روغن سویا و...
• انواع آجیل مثل بادام، فندق، گردو، تخم آفتاب‌ گردان، تخم کدو و بادام‌ زمینی
• سبزیجات دارای برگ سبز
• آووکادو
• جوانه گندم و ماش
• ماهی
• تخم‌ مرغ

کمبود کدام ویتامین باعث ایجاد زخم‌های پوستی می‌ شود؟

کمبود تمامی ویتامین‌هایی که در بالا نام بردیم، می‌تواند منجر به بروز التهاب و زخم‌های پوستی شود؛ اما در این میان نقش دو عضو ویتامین‌های گروه ب، یعنی ویتامین B2 (ریبوفلاوین) و ویتامین B6 (پیریدوکسین) از سایرین پررنگ‌تر است.

این ویتامین‌ها نقش مهمی در سلامت پوست دارند و کمبود آن‌ها، بدن را مستعد ابتلا به درماتیت و اگزما می‌کند که زخم‌های پوستی از عوارض شایع آن‌ها محسوب می‌شوند.

در ادامه به تأثیر کمبود دیگر ویتامین‌ها در ایجاد زخم‌های پوستی اشاره می‌کنیم:

• کمبود ویتامین A: خشکی پوست، اگزما و تأخیر در بهبود زخم‌ها
• کمبود ویتامین C: کاهش تولید کلاژن و افزایش خطر ابتلا به عفونت
• کمبود ویتامین E: افزایش خشکی پوست و التهاب

بهترین ویتامین برای بهبود زخم

همه ویتامین‌هایی که تا اینجا نام بردیم، می‌توانند کاندیدای مناسبی برای معرفی به عنوان بهترین ویتامین بهبود زخم باشند؛ اما ویتامین C به دلیل عملکرد چندجانبه در تسریع بهبود زخم، بیشتر شایسته این عنوان است.

این ویتامین به تولید کلاژن که یکی از بلوک‌های سازنده سلول‌های پوستی است، کمک می‌کند و با مبارزه با التهاب و عفونت، سرعت ترمیم زخم را بالا می‌برد.