۷ تا از فواید ویتامین سی برای سلامت بدن

دیده شده که مادرها وقتی می‌خواهند بچه‌ای را برای خوردن میوه و سبزیجات تشویق کنند، به او می‌گویند: «ویتامین سی دارد، بخور!». این موضوع نشان می‌دهد که اکثریت جامعه از خواص ویتامین سی آگاهی دارند. همه ما می‌دانیم که خواص ویتامین c شامل تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و حداقل از این نظر برای بدن ضروری است.

فواید ویتامین سی فقط به تقویت سیستم ایمنی محدود نمی‌شود و در این مقاله ضمن پرداختن به مابقی خواص این ویتامین برای سلامت بدن، به افسانه های مربوط به فواید ویتامین c هم می‌پردازیم که هنوز توسط مطالعات علمی ثابت نشده‌اند.

بیشتر بخوانید: ویتامین C چیست؟

خواص و فواید ویتامین سی برای سلامتی چیست؟

پیش از پرداختن به خواص ویتامین سی، بد نیست به چند حقیقت در مورد آن اشاره کنیم. این ویتامین ضروری توسط بدن تولید نمی‌شود و باید آن را از طریق مرکبات، فلفل دلمه ای، کلم بروکلی، اسفناج و ... یا مصرف مکمل ها تامین کنیم. البته باید حواستان به دوز مجاز مصرف روزانه این ویتامین (90 میلی گرم برای آقایان و 75 میلی گرم برای خانم‌ها) هم باشد تا دچار عوارض مصرف بیش از حد آن نشوید.

در ادامه به 7 مورد از فواید ویتامین c برای سلامت بدن اشاره می‌کنیم:

1. خطر ابتلا به بیماری مزمن را کاهش می‌دهد

یکی از مهمترین خواص ویتامین سی، خاصیت آنتی اکسیدانی آن است که سد دفاعی بدن در برابر بیماری ها را تقویت می‌کند. مولکول های آنتی اکسیدان این ویتامین، قدرت سلول های سیستم ایمنی بدن را بالا می‌برند و به آن‌ها توانایی شکست عوامل خارجی مضری با نام رادیکال های آزاد را می‌دهند. رادیکال های آزاد با تجمع در بدن وضعیتی با نام استرس اکسیداتیو ایجاد می‌کنند که منجر به بروز بسیاری از بیماری های مزمن می‌شود.

مطالعات علمی نشان داده‌اند که خواص ویتامین c برای بدن باعث می‌شود سطح آنتی اکسیدان خون تا 30 درصد افزایش پیدا کند و این اتفاق، توانایی بدن در مبارزه با التهاب را افزایش می‌دهد.

2. به مدیریت فشار خون بالا کمک می‌کند

یکی دیگر از خواص ویتامین سی که می‌تواند به نجات جان شما کمک کند، کاهش فشار خون است. فشار خون بالا ریسک ابتلا به بیماری های قلبی را بالا می‌برد که عامل اصلی مرگ و میر در سطح جهانی محسوب می‌شوند. تحقیقات علمی، نقش ویتامین C در کاهش فشار خون افراد مبتلا به فشار خون بالا را ثابت کرده‌اند.

همچنین این ویتامین فشار خون سیستولیک (عدد بالای فشار) و فشار خون دیاستولیک (عدد پایین فشار) را در افراد سالم به ترتیب 3.8 و 1.5 میلی متر جیوه کاهش می‌دهد. با این وجود پزشکان توصیه می‌کنند که برای کاهش فشار خون فقط به فواید ویتامین c تکیه نکنید.

3. خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می‌دهد

ویتامین C تنها با کاهش فشار خون با بیماری های قلبی مبارزه نمی‌کند؛ بلکه با کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) هم در پیشگیری از این بیماری ها موثر است. مطالعات علمی گسترده و معتبر این خواص ویتامین سی را تایید کرده‌اند؛ اما نتایج بیشتر آن‌ها نشان داده که این خواص، زمانی بیشتر است که ویتامین c را از غذاها (نه مکمل ها) دریافت کنید.

از طرف دیگر داشتن سطح زندگی سالم هم می‌تواند روی پیشگیری از بیماری های قلبی تاثیر داشته باشد و نمی‌توان نتایج تحقیقات بالا را تماما به خواص ویتامین c ربط داد. همچنین ذکر این نکته ضروری است که برای مشاهده تاثیر ویتامین سی روی کاهش کلسترول بد، باید روزانه حداقل 500 میلی گرم ویتامین سی مصرف کنید.

4. سطح اسید اوریک خون را کاهش داده و از نقرس جلوگیری می‌کند

نقرس نوعی آرتریت و بیماری دردناکی است که مفاصل بدن (به ویژه مفاصل انگشتان شست پا) را ملتهب می‌کند. حملات نقرس شامل تورم و درد ناگهانی و شدید می‌شود. این بیماری با افزایش بیش از حد اسید اوریک در خون مرتبط است؛ یکی از فراورده های زائد بدن که در حالت عادی تمامی آن دفع می‌شود و در زمان زیاد شدن، تبدیل به بلور های ریز شده و در مفاصل رسوب می‌کند.

مطالعات علمی نشان داده‌اند که خواص ویتامین سی شامل کاهش اسید اوریک شده و از بدن در برابر حملات نقرس محافظت می‌کند. همچنین این مطالعات مشخص کرده‌اند که مصرف مکمل ویتامین C به پیشگیزی از این بیماری کمک می‌کند.

5. به جلوگیری از کمبود آهن کمک می‌کند

آهن یکی از مواد معدنی ضروری برای بدن است؛ چون در ساخت گلبول های قرمز و انتقال اکسیژن به سرتاسر بدن تاثیر دارد. مصرف مکمل های ویتامین c ممکن است میزان جذب آهن از غذا (مخصوصا منابع گیاهی) را بالا ببرد. این خواص ویتامین سی مخصوصا برای افرادی که رژیم گیاهخواری دارند مفید است؛ چون گوشت منبع اصلی آهن محسوب می‌شود و بدن به سختی از سبزیجات آهن جذب می‌کند.

مطالعات علمی نشان داده‌اند که برای بهره بردن از این خواص ویتامین c، کافی است 100 میلی گرم از آن را روزانه مصرف کنید. در نتیجه می‌توان گفت که مصرف این ویتامین، خطر ابتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن را کاهش می‌دهد.

اگر میزان آهن بدن شما پایین است، با مصرف خوراکی های حاوی ویتامین سی یا مکمل های آهن می‌توانید این کمبود را جبران کنید.

6. سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند

بسیاری تصور می‌کنند که مصرف مکمل های ویتامین c به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. با توجه به این که خواص ویتامین سی روی بسیاری از بخش های سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد؛ این تصور تا حد زیادی درست است. فواید ویتامین c برای سیستم ایمنی، در سه مرحله خود را نشان می‌دهد:

• این ویتامین در درجه اول گلبول های سفید (لنفوسیت ها و فاگوسیت‌ها) را تحریک می‌کند تا از بدن در برابر عفونت دفاع کنند.
• در درجه دوم قدرت گلبول های سفید را بیشتر می‌کند و نمی‌گذارد رادیکال های آزاد به آن‌ها آسیب بزنند.
• در درجه سوم با خواص آنتی اکسیدانی خود سیستم دفاعی پوست (خط مقدم سیستم ایمنی بدن) را تقویت می‌کند.

همچنین مطالعات علمی نشان داده‌اند که خواص ویتامین سی شامل افزایش سرعت بهبود زخم و بیماری هایی مثل سرماخوردگی و ذات الریه می‌شود.

بیشتر بخوانید: برای تقویت سیستم ایمنی بدن چه کنیم؟

7. با افزایش سن از حافظه شما محافظت می‌کند

زوال عقل اصطلاحی است که به مجموعه ای از مشکلات ضعف تفکر و حافظه اطلاق می‌شود. این بیماری بیش از 35 میلیون نفر در جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در افراد مسن رایج تر است. تجمع استرس اکسیداتیو و التهاب در نزدیکی مغز، نخاع و اعصاب (سیستم عصبی مرکزی) خطر زوال عقل را افزایش می‌دهد.

یکی از مهمترین خواص ویتامین سی، مبارزه با التهاب است و تحقیقات علمی نشان داده‌اند که کمبود آن به اختلال در حافظه و توانایی تفکر منجر می‌شود. همچنین برخی تحقیقات تاثیر کمبود ویتامین C در زوال عقل را ثابت کرده‌اند و بر اساس آن‌ها، محافظت از تفکر و حافظه در برابر افزایش سن یکی از خواص ویتامین c است.

در نتیجه اگر ویتامین سی را از غذاها به میزان کافی دریافت نمی‌کنید؛ برای پیشگیری از زوال عقل می‌توانید مکمل های این ویتامین را مصرف کنید.

بیشتر بخوانید: آیا ویتامین C از سرماخوردگی جلوگیری می‌کند؟

ادعاهای اثبات نشده در مورد خواص ویتامین C

با این که تعداد خواص ویتامین سی برای بدن که توسط مطالعات علمی ثابت شده زیاد است؛ اما تعدادی ادعای بی اساس در مورد فواید این ویتامین وجود دارد که مطالعات علمی آن‌ها را ثابت نکرده‌اند.

در ادامه به تعدادی از آن‌ها می‌پردازیم:

• جلوگیری از سرماخوردگی: خواص ویتامین سی شامل کاهش شدت و مدت زمان ابتلا به سرماخوردگی می‌شود و در پیشگیری از آن تاثیری ندارد.
• کاهش خطر سرطان: تعداد مطالعاتی که تاثیر ویتامین c در ابتلا به سرطان را تایید کرده‌اند زیاد نیست.
• محافظت در برابر بیماری های چشم: ویتامین سی با کاهش ریسک ابتلا به برخی بیماری های چشم مثل آب مروارید و دژنراسیون ماکولا (نابینایی تدریجی) مرتبط است؛ اما ممکن است مکمل های این ویتامین چنین تاثیری نداشته باشند.
• درمان مسمومیت با سرب: به نظر می‌رسد که افراد مبتلا به مسمومیت با سرب سطح ویتامین سی پایینی دارند؛ اما مطالعات علمی هنوز خواص ویتامین سی در درمان مسمومیت با سرب را اثبات نکرده‌اند.