چرا به امگا 3 نیاز داریم؟ این اسیدهای چرب بیشتر به خاطر فوایدی که برای مبارزه با افسردگی، بیماریهای قلبی و التهاب دارند، شناخته شدهاند و کمتر کسی به فواید آنها برای پوست و مو توجه میکند. این در حالی است که منابع علمی فواید امگا 3 برای پوست و مو را هم تأیید کردهاند و مصرف روغن ماهی برای پوست و مو، خواصی مثل محافظت در برابر آسیبهای نور خورشید، کاهش آکنه، افزایش سرعت بهبود زخم و جلوگیری از ریزش مو و بهبود رشد مو را به دنبال دارد.
در این مقاله به بررسی ادعاهای اثبات شده در مورد تأثیر مصرف امگا 3 برای مو و پوست میپردازیم و به عوارض و نحوه استفاده از روغن ماهی برای مو و پوست اشاره میکنیم.
روغن ماهی چیست؟
روغن ماهی چربی یا روغنی است که از بافتهای ماهی استخراج میشود و به دلیل داشتن غلظت بالای اسیدهای چرب امگا 3، یکی از محبوبترین مکملهای غذایی در جهان است. تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان داده که آمریکاییها سالانه نزدیک به یک میلیارد دلار برای خرید روغن ماهی بدون نسخه هزینه میکنند.
بدن ما در بسیاری از زمینهها برای عملکرد صحیح به امگا 3 نیاز دارد؛ در حالی که خودش نمیتواند آن را تولید کند. در نتیجه برای استفاده از خواص امگا 3 برای پوست، مو و سایر اعضای بدن، باید سراغ منابع غذایی امگا ۳ و مکملهای آن برویم.
لازم به ذکر است که روغن ماهی به غیر از امگا 3، چربیها و ویتامینهای ضروری دیگر را هم در ترکیبات خود دارد.
بیشتر بخوانید: امگا ۳ چیست؟
آیا امگا ۳ برای سلامت پوست و مو مفید است؟
تحقیقات علمی نشان دادهاند که امگا 3 برای پوست فواید زیر را دارد:
- حفظ تعادل و ثبات (هموئستاز)
- تقویت عملکرد سد دفاعی پوست
- کاهش التهاب؛ مخصوصا التهاب ناشی از اشعه ماورای بنفش خورشید
- سرعت بخشیدن به روند بهبودی زخم
دانشمندان معتقدند که این فواید روغن ماهی برای پوست، به ایکوزاپنتائنوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزائنوئیک اسید (DHA) موجود در آن برمیگردد که از رایجترین انواع امگا 3 به شمار میآیند.
بدن ما اسیدهای چرب غذا را در غشای سلولی خود جذب میکند و وقتی غشای سلول سالم باشد، میتواند آب را در خود نگه دارد. این خاصیت پوست را هیدراته و نرم میکند. همچنین اسیدهای چرب امگا 3 جلوی التهابهای مؤثر در پیر شدن پوست را میگیرند. علاوه بر این، برخی از انواع روغن ماهی حاوی ویتامین A، ویتامین D و سلنیوم هستند. ویتامین A یکی از قدرتمندترین آنتی اکسیدانها به شمار میآید و با یکی از ترکیبات محبوب در محصولات مراقبت از پوست یعنی رتینول، مرتبط است.
از طرف دیگر، تحقیقات علمی نشان دادهاند که مصرف روغن ماهی برای مو خواص زیر را به دنبال دارد:
- تأمین پروتئینها و مواد مغذی برای مو و پوست سر
- جلوگیری از التهاب فولیکولهای مو و ریزش آن
- بهبود گردش خون در پوست سر و تحریک رشد مو
طرفداران استفاده از روغن ماهی و امگا 3 برای مو بر این عقیدهاند که این کار درخشندگی و براقیت مو را بیشتر میکند و در افزایش تراکم تارهای مو مؤثر است. البته باید حواستان به این نکته باشد که مصرف روغن ماهی برای پوست و مو ممکن است بوی ناخوشایندی را ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: ۱۷ خواص علمی اسیدهای چرب امگا 3
فواید و خواص امگا ۳ برای پوست چیست؟
رفع بیماریهایی مثل اگزما، آکنه و سرطان پوست از مهمترین فواید مصرف روغن ماهی است. در ادامه به تمامی فواید امگا ۳ برای پوست اشاره میکنیم:
روغن ماهی برای افزایش سلامت عموم پوست
روغن ماهی سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه است. این ترکیبات التهاب را در بدن کاهش میدهند و به سلولهای پوست کمک میکنند تا رطوبت خود را حفظ کنند. پوست بدون التهاب و هیدراته، جوان و سالم به نظر میرسد و چین و چروکهای آن به چشم نمیآیند.
در زمینه سلامت عمومی پوست، مصرف روغن ماهی میتواند فواید زیر را به دنبال داشته باشد:
- تقویت سد دفاعی پوست
- کاهش هایپرپیگمانتاسیون (لک پوستی)
- جلوگیری از ابتلا به سرطان پوست
- سرعت بخشیدن به روند بهبودی پوست
مصرف روغن ماهی یا مکملهای امگا 3 برای پوست، یکی از مهمترین نکات مراقبت از پوست است که باید با رژیم غذایی سالم و رفتار صحیح با پوست همراه باشد.
امگا ۳ برای محافظت پوست در برابر آسیب آفتاب
تحقیقات علمی نشان دادهاند که مصرف امگا 3 برای پوست ممکن است از آن در برابر اشعههای مضر فرابنفش یعنی UVA و UVB محافظت کند. برای رسیدن به این هدف، باید مکملی را مصرف کنید که حاوی ترکیبی از DHA و EPA (دو نوع امگا 3 زنجیره بلند) باشد.
همچنین مصرف امگا 3 ریسک سایر مشکلات پوستی مرتبط با نور خورشید مثل قرمزی، آفتاب سوختگی، حساسیت به نور و بثورات پوستی را کاهش میدهد.
به غیر از امگا 3، با مصرف سایر مکملهای حاوی مواد معدنی و ویتامینهای تقویت کننده سد دفاعی پوست هم میتوانید از آن در برابر آسیبهای نور خورشید محافظت کنید. یکی از باکیفیتترین مکملهای حاوی این ترکیبات، مکمل قرص جوشان مولتی ویتامین ویوا آپ حاوی ویتامین سی، زینک و ب کمپلکس است که به افزایش رطوبت پوست و مقاومت آن در برابر رادیکالهای آزاد کمک میکند.
روغن ماهی برای کاهش آکنه
جوش و کیستهای آکنه ملتهب و دردناک هستند و مصرف امگا 3 برای پوست، این التهاب را کاهش میدهد. همچنین تحقیقات علمی نشان دادهاند که التهاب ممکن است عامل ایجادکننده آکنه هم باشد و در نتیجه، مصرف امگا 3 هم به رفع عوارض آکنه و هم پیشگیری از آن کمک میکند.
همچنین تحقیقات علمی نشان دادهاند که مصرف مکملهای امگا 3 عوارض برخی از داروهای درمان آکنه مثل ایزوترتینوئین را کاهش میدهند.
محافظت در برابر خشکی، قرمزی و خارش پوست
همان طور که گفتیم، مصرف امگا 3 برای پوست به افزایش رطوبت آن کمک میکند که این خاصیت، برای افراد مبتلا به بیماریهایی مثل اگزما و پسوریازیس بسیار مفید است. امگا 3 علاوه بر افزایش چربی در غشای سلولی، از طریق تقویت سد دفاعی پوست و جلوگیری از خروج رطوبت هم پوست را هیدراته نگه میدارد. مطالعات حیوانی روی مکملهای امگا 3، تأثیر آنها در کاهش خارش و خشکی پوست را ثابت کردهاند.
برای بهبود سلامت پوست، افزایش قوام و رطوبت آن میتوانید مکمل جوشان کلاژن هیالورونیک اسید ویوا آپ حاوی ویتامین ث را هم مصرف کنید. کلاژن از ضروریترین ترکیبات برای جوان نگه داشتن پوست است و هیالورونیک اسید هم به هیدراته نگه داشتن پوست و کاهش التهاب آن کمک میکند.
روغن ماهی برای افزایش روند بهبودی زخم
توانایی امگا 3 در مهار پاسخ التهابی بدن به آسیبها، ممکن است منجر به افزایش سرعت بهبودی زخم و جلوگیری از عفونت شود. این خاصیت امگا 3 برای پوست بهویژه برای افراد مبتلا به دیابت که زخم پا دارند، بسیار مفید است. به غیر از امگا 3، مصرف برخی دیگر از انواع مواد معدنی و انواع ویتامین برای بهبود زخم هم مفید است. از جمله این ویتامینها و مواد معدنی میتوانیم به زینک یا روی، آهن، ویتامین C، ویتامین A و B اشاره کنیم.
بیشتر بخوانید: کدام ویتامین ها باعث بهبود زخم میشوند؟
امگا ۳ برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست
تحقیقات علمی روی حیوانات نشان دادند که رژیمهای غذایی سرشار از امگا 3 ممکن است از رشد تومورهای پوستی جلوگیری کنند. البته برای اثبات این مزیت امگا 3 در انسانها، به تحقیقات علمی بیشتری نیاز است.
روغن ماهی برای درمان لک های پوستی (هایپرپیگمانتاسیون)
هایپرپیگمانتاسیون به لک های تیرهای گفته میشود که در اثر تجمع بیش از حد ملانین (رنگدانه پوست) به وجود میآیند. تغییرات هورمونی، قرار گرفتن زیاد در برابر اشعه ماورای بنفش، افزایش سن، آسیب پوستی و مصرف داروهای خاص از مهمترین علل ایجاد این عارضه محسوب میشوند.
مصرف امگا 3 برای پوست، سرعت بهبود زخم را افزایش میدهد و تولید ملانین در پوست را مهار میکند. در نتیجه برای درمان هایپرپیگمانتاسیون مفید است.
آیا روغن ماهی میتواند باعث مشکلات پوستی شود؟
مصرف روغن ماهی برای پوست، میتواند برای افرادی که سابقه حساسیت به ماهی یا صدف دارند مشکلاتی مثل سردرد، خس خس سینه، اسهال و کهیر ایجاد کند. این افراد ممکن است به اگزما مبتلا شوند و اگر اگزما داشته باشند، با مصرف روغن ماهی و امگا 3 برای پوست علائم آنها بدتر میشوند.
فواید و خواص امگا ۳ برای مو چیست؟
مثل خواص امگا 3 برای پوست، خواص این اسید چرب برای مو هم بسیار مؤثر است و به شما کمک میکند تا موهایی پر، شاداب و زیبا داشته باشید. در ادامه به تمامی خواص شناخته شده امگا 3 برای مو اشاره میکنیم:
روغن ماهی برای رشد مو
تحقیقات علمی انجام شده روی حیوانات نشان داده که امگا 3 ممکن است منجر به افزایش رشد مو شود. برای استفاده از این خاصیت و رشد سریع مو، باید از روغن ماهی روی پوست سر استفاده شود که بوی ناخوشایندی ایجاد میکند. البته برخی از تحقیقات علمی نشان دادهاند که مصرف مکمل امگا 3 هم ممکن است رشد مو را بیشتر کند.
امگا ۳ برای کاهش ریزش مو
مصرف روغن ماهی برای مو با وارد کردن آن به فاز آناژن (فاز رشد فعال) و نگه داشتن موها در این فاز برای مدت طولانیتر، با ریزش مو مبارزه میکند. البته تحقیقات علمی نشان دادهاند که برای مشاهده تأثیر بیشتر، باید آن دسته از مکملهای روغن ماهی را مصرف کنید که هم حاوی امگا 3 و هم امگا 6 هستند. همچنین مصرف سایر مواد معدنی و ویتامینهای مفید مثل بیوتین برای درمان ریزش مو ضروری است.
ضخامت مو با امگا ۳ و روغن ماهی
آکادمی پوست آمریکا (AAD) در یک مقاله علمی ثابت کرده که مصرف مکملهای حاوی امگا 3 و امگا 6 ممکن است ضخامت مو را هم افزایش بدهد. روغن ماهی با تأمین رطوبت و بهترین انواع ویتامین برای مو، فولیکولهای مو را تقویت و جلوی التهاب آنها را میگیرد که این موضوع در تقویت تارهای مو بسیار مؤثر است.
آیا روغن ماهی برای موهای نازک مفید است؟
روغن ماهی با همان خواصی که برای ریزش مو دارد، ممکن است به جلوگیری از نازک شدن مو هم کمک کند. باقی ماندن موها در فاز رشد فعال برای مدت طولانیتر، ظاهر آنها را پرپشتتر میکند. مصرف مکملهای حاوی امگا 3 و 6 برای جلوگیری از نازک شدن موها ضروری است.
چگونه از روغن ماهی برای رشد مو استفاده کنیم؟
به اعتقاد انجمن قلب آمریکا (AHA)، مصرف ماهی و سایر غذاهای دریایی، بهترین راه دریافت امگا 3 است. این انجمن به افرادی که بیماری قلبی ندارند، توصیه میکند که حداقل 2 بار در هفته ماهیهای چرب حاوی امگا 3 (سالمون و خال مخالی) مصرف کنند.
به منظور جذب بهتر امگا 3 برای پوست، مو، قلب و سایر اعضای بدن، بهتر است مکملهای حاوی آن را همراه با غذای چرب مصرف کنید. هنگام خرید مکملهای امگا ۳ برای تقویت مو، حتما حواستان به نسبت امگا 3 و 6 و همچنین DHA و EPA در آنها باشد.
بیشتر بخوانید: ۶ راه برای رشد سریع مو
منابع غذایی امگا ۳ برای پوست و مو
ماهیهای چرب، از بهترین غذاهای حاوی امگا 3 و انواع مفید آن یعنی EPA و DHA محسوب میشوند. در ادامه به بهترین انواع ماهی چرب اشاره میکنیم که با مصرف آنها میتوانید از فواید امگا 3 برای پوست و موی خود بهره ببرید:
- ماهی سالمون
- ماهی تن
- ساردین
- ماهی خال مخالی
- شاه ماهی
اگر رژیم گیاهخواری دارید، برای دریافت امگا 3 مورد نیاز باید سراغ مکملهای جلبک دریایی بروید. همچنین با مصرف غذاهای گیاهی زیر میتوانید مقادیر زیادی ALA دریافت کنید که در بدن تبدیل به EPA و DHA میشود:
- روغن دانه کتان
- روغن سویا
- گردو
- دانه چیا
بیشتر بخوانید: ۱۲ تا از غذاهای حاوی امگا 3 کدامند؟
نحوه مصرف روغن ماهی برای پوست و مو
بهترین راه مصرف روغن ماهی و امگا 3 برای پوست و مو، استفاده از مکمل است. کارشناسان تغذیه توصیه میکنند که برای استفاده از خواص امگا 3 و جلوگیری از عوارض جانبی، نباید روزانه بیشتر از یک تا 1.6 گرم از اسید چرب امگا ۳ را مصرف کنید. امگا 3 یک مکمل شگفت انگیز برای سلامت پوست است؛ اما باید درست و بهاندازه مصرف شود.
همچنین برای بهره بردن از خواص امگا 3 برای پوست، میتوانید از روغن ماهی مستقیما روی پوست خود استفاده کنید. چند قطره از این روغن را روی پوست خود بزنید یا آن را به مرطوب کننده خود اضافه کنید. برای جلوگیری از ایجاد بوی ناخوشایند، از مصرف زیاد روغن ماهی روی پوست خودداری کنید.
روزانه باید چه مقدار روغن ماهی مصرف کرد؟
از آنجایی که EPA و DHA هنوز به عنوان مواد مغذی ضروری دستهبندی نشدهاند، سازمانهای جهانی برای مصرف آنها هیچ دوزی را بهصورت رسمی اعلام نکردهاند. بنا به گفته محققان دانشگاه هاروارد، دوز مجاز مصرف قرص امگا ۳ در روز، بین 250 تا 500 میلیگرم است. پیش از مصرف مکمل امگا 3 برای پوست، حتما برچسب آنها را با دقت بخوانید تا متوجه شوید که چه میزان DHA یا EPA در آنها موجود است.
برای جذب بهتر مکملهای حاوی امگا 3، بهتر است آنها را با غذاهای حاوی چربی میل کنید.
بیشتر بخوانید: قرص امگا ۳ را چند روز یکبار بخوریم؟
عوارض استفاده از امگا ۳ برای پوست و مو چیست؟
مکملهای امگا 3 معمولا بیخطر هستند؛ اما اگر در مصرف مکمل امگا ۳ برای پوست زیادهروی کنید، ممکن است دچار عوارض جانبی زیر شوید:
- بوی بد دهان
- احساس طعم ماهی در دهان
- حالت تهوع
- سردرد
- سوء هاضمه
- اسهال
- راش پوستی
همچنین مصرف مکمل روغن ماهی برای پوست ممکن است با داروهای زیر تداخل ایجاد کند:
- داروهای فشارخون
- داروهای ضد انعقاد خون
- قرصهای ضدبارداری
برای جلوگیری از عوارض و تداخلات بالا، توصیه میکنیم که پیش از مصرف مکملهای امگا 3 برای مو، پوست یا کاربردهای دیگر، حتما با پزشک مشورت کنید. برای افزایش تأثیر مصرف مکملهای روغن ماهی برای مو و پوست، میتوانید مکملهایی مثل مکمل قرص جوشان ویتامین ث ویوا آپ را هم مصرف کنید که خواص آنتی اکسیدانی امگا 3 را افزایش میدهد.