تحقیقات علمی معتبر ثابت کرده‌اند که کمبود ویتامین‌هایی مثل D و C می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های عفونی دستگاه گوارش را افزایش بدهد. از طرف دیگر، اهمیت انواع مکمل تقویت سیستم ایمنی حاوی این ویتامین‌ها، در سال‌های اخیر و بعد از همه‌گیری کرونا، بیشتر از قبل محرز شده است. این روزها که هر روز یک سویه جدید از ویروس کرونا یا آنفلوانزا کشف می‌شود، بیشتر افراد دنبال بهترین مکمل برای تقویت سیستم ایمنی خود می‌گردند.
البته ویتامین D و C تنها ویتامین‌های ضروری برای مبارزه با بیماری‌ها نیستند و بهترین مکمل سیستم ایمنی بدن، باید شامل سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای بدن هم باشد. همچنین تعدادی از گیاهان دارویی هم می‌توانند به خوبی نقش مکمل برای سیستم ایمنی بدن را بازی کنند. در این مقاله، به معرفی تمامی ویتامین‌ها، مواد معدنی و گیاهان دارویی مفید برای سیستم ایمنی بدن می‌پردازیم.
انواع بهترین مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن شما مجموعه پیچیده و منحصر به فردی از سلول‌ها، فرایندها و مواد شیمیایی مختلف است که عملکرد صحیح آن‌ها در کنار یکدیگر، به مبارزه با بیماری‌ها و جلوگیری از عفونت کمک می‌کند. در درجه اول، برای تقویت سیستم ایمنی بدن باید سبک زندگی و رژیم غذایی سالم را در پیش بگیرید و فعالیت بدنی را به روتین روزانه خود اضافه کنید. بعد از آن، می‌توانید از مکمل تقویت سیستم ایمنی توقع داشته باشید که به بدن شما در مبارزه با بیماری‌ها کمک کند.
در ادامه، به معرفی ضروری‌ترین انواع مکمل برای تقویت سیستم ایمنی بدن می‌پردازیم:
1. ویتامین دی / ویتامین D
ویتامین دی، مشهورترین و پرفروش‌ترین مکمل سیستم ایمنی و یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که وجود آن برای سلامت عمومی بدن مفید است. این ویتامین به مونوسیت‌ها و ماکروفاژها (گلبول‌های سفید) که نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارند کمک می‌کند تا مبارزه مؤثرتری با عوامل بیماری‌زا، عفونت و التهاب داشته باشند.
نور خورشید منبع اصلی تأمین این ویتامین ضروری است و متأسفانه بسیاری از ما به دلیل ماهیت کارمان یا نگرانی از اثرات مضر اشعه ماورای بنفش، به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نمی‌گیریم. به همین دلیل، کمبود ویتامین دی در بسیاری از افراد دیده می‌شود و این موضوع، مصرف این مکمل برای سیستم ایمنی را تبدیل به ضرورت می‌کند.
کمبود ویتامین D در بدن، می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های زیر را افزایش بدهد:
- پوکی استخوان
- برخی از انواع سرطان
- دیابت نوع 2
- بیماری‌های قلبی عروقی
- افسردگی
همچنین چند تحقیق علمی معتبر، تأثیر مصرف این ویتامین را در مقابله با عفونت‌های تنفسی و بیماری‌هایی مثل کووید-19 ثابت کرده‌اند. میزان مجاز مصرف این مکمل تقویت سیستم ایمنی برای بزرگسالان، 15 میکروگرم در روز است. البته برای تعیین دقیق دوز مورد نیاز، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
2. زینک یا روی
روی یک ماده معدنی ضروری برای سلامت بدن است که معمولا حضور فعالی در انواع مکمل تقویت سیستم ایمنی دارد.
این ماده معدنی ضروری، از طریق فرایندهای زیر سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند:
- بهبود رشد، توسعه و ارتباطات سیستم ایمنی بدن
- کاهش التهاب
- محافظت از سدهای بافتی بدن
- جلوگیری از ورود عوامل بیماری زای خارجی به بدن
کمبود زینک ممکن است عملکرد سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و احتمال ابتلا به عفونت و بیماری‌های عفونی مثل ذات‌الریه را بالا ببرد. متأسفانه حدود 2 میلیارد نفر در جهان و حدود 30 درصد از افراد مسن، کمبود روی دارند و به همین دلیل مصرف این مکمل برای تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری است.
تحقیقات علمی تأثیر مصرف زینک روی افرادی که مبتلا به بیماری هستند را ثابت کرده و به عنوان مثال نشان داده که می‌تواند مدت زمان بهبود سرماخوردگی را کاهش دهد. همچنین مطالعات علمی ثابت کرده که در صورت دریافت دوز مجاز 40 میلی گرم در روز، مصرف بلندمدت روی خطری برای بزرگسالان ندارد. مصرف دوز بیشتر، فرایند جذب مس و آهن در بدن را مختل و ریسک ابتلا به عفونت را بالا می‌برد.
برای تأمین زینک مورد نیاز بدن، می‌توانید مکمل مولتی ویتامین یا مکمل قرص جوشان ویتامین ث، زینک و ب کمپلکس ویوا آپ را مصرف کنید. این مکمل تقویت سیستم ایمنی حاوی ویتامین‌های گروه ب و C است که آن‌ها هم به نوبه خود در مبارزه با بیماری‌ها تأثیر دارند.
بیشتر بخوانید: فواید مصرف روی یا زینک چیست؟
3. ویتامین سی / ویتامین C
ویتامین C هم یکی از مشهورترین مکمل های تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است. این مکمل نقش مؤثری در مبارزه بدن با عفونت دارد و با تقویت سلول‌های سیستم ایمنی، به آن‌ها در این راه کمک می‌کند. همچنین با روش‌های زیر نیز قدرت سیستم ایمنی را افزایش می‌دهد:
- بهبود روند مرگ سلولی با افزایش سرعت حذف سلول‌های قدیمی و جایگزینی آن‌ها با سلول‌های جدید
- عملکرد قوی به عنوان یک آنتی اکسیدان و مقابله با برابر استرس اکسیداتیو
- کاهش مدت و شدت عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و کاهش مدت زمان درمان سرماخوردگی معمولی
معمولا برای افرادی که عفونت‌های شدیدی مثل سپتیسمی (عفونت فراگیر در بدن) یا سندرم دیسترس حاد تنفسی (ARDS) دارند، این مکمل تقویت سیستم ایمنی به صورت وریدی تجویز می‌شود.
حداکثر دوز مجاز روزانه ویتامین سی، 2000 میلی گرم در روز است و مصرف روزانه 250 تا 1000 میلی گرم از این مکمل تقویت سیستم ایمنی، تأثیر بیشتری دارد. مکمل قرص جوشان ویتامین ث ویوا آپ حاوی 1000 میلی گرم ویتامین سی یعنی دوز بهینه آن است و با مصرف آن، می‌توانید سرعت جذب این ویتامین در بدن را بالا ببرید.
بیشتر بخوانید: فواید ویتامین سی چیست؟
4. آقطی یا سامبوکوس نیگرا
آقطی (Sambucus nigra) گیاهی است که از آن برای درمان عفونت استفاده می‌شود. مطالعات علمی روی سوژه‌های حیوانی نشان داده که استفاده از عصاره بذر آقطی به عنوان مکمل برای تقویت سیستم ایمنی، ممکن است به مبارزه با عوامل بیماری‌زای مسئول عفونت‌های دستگاه تنفس فوقانی (به خصوص سویه‌های مختلف آنفلوانزا) کمک کند.
همچنین مطالعات علمی نشان داده‌اند که آقطی به عنوان مکمل سیستم ایمنی می‌تواند مدت زمان ابتلا به بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی را کاهش دهد. همچنین مصرف بذر این گیاه در مراحل اولیه ابتلا به کووید-19 نیز توصیه شده است.
برای استفاده از این مکمل برای سیستم ایمنی بدن، باید آن را بجوشانید؛ چون بذر آقطی حاوی ماده‌ای با نام سامبونیکرین است که منجر به مسمومیت با سیانید می‌شود و با جوشاندن از بین می‌رود.
5. قارچ دارویی
قارچ‌های دارویی از گذشته‌های دور به عنوان مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن کاربرد داشته‌اند. تأثیر آن‌ها در مبارزه با عفونت ویروسی و باکتری توسط تحقیقات علمی هم ثابت شده است:
- یکی از تحقیقات انجام شده روی موش‌های آزمایشگاهی در سال 2017 نشان داد که مصرف قارچ کوردیسپس به مبارزه با باکتری‌های مضر ریه، تقویت سیستم ایمنی و کاهش عفونت کمک می‌کند.
- تحقیقی که در سال 2021 روی 79 بزرگسال انجام شد، نشان داد که مصرف دوز 1.7 گرمی عصاره میسلیوم کوردیسپس، جمعیت سلول‌های کُشنده عفونت در سیستم ایمنی بدن را افزایش می‌دهد.
همچنین قارچ دیگری با نام دم طاووسی هم ممکن است در درمان سرطان مؤثر باشد. انواع قارچ دارویی معمولا به عنوان ماده مؤثر یا یکی از ترکیبات اصلی در انواع مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن پیدا می‌شوند.
سایر مکمل های تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
شاید مصرف مواد معدنی، ویتامین‌ها و خوراکی‌های زیر به عنوان مکمل تقویت سیستم ایمنی، تأثیر موارد موجود در فهرست بالا را نداشته باشد؛ اما مصرف اصولی و به اندازه آن‌ها می‌تواند به مبارزه با بیماری‌ها کمک کند. پیش از مصرف هر کدام از مکمل های زیر، حتما با پزشک مشورت کنید.
6. گون
استراگالوس یا گون یک گیاه دارویی پرکاربرد است که در طب سنتی چین از آن به عنوان مکمل برای تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده می‌شود. تحقیقات علمی هم تأثیر این مکمل سیستم ایمنی بدن روی پاسخ‌های مرتبط با ایمنی بدن را ثابت کرده‌اند.
7. سلنیوم
سلنیوم هم از جمله ترکیباتی است که به تازگی در انواع مکمل تقویت سیستم ایمنی کاربرد فراوانی پیدا کرده است. تحقیقاتی که روی سوژه‌های حیوانی انجام شده، تأثیر مصرف این ماده معدنی روی مبارزه بدن با سویه‌های مختلف آنفلوانزا مثل H1N1 و H9N2 را ثابت کرده است.
برای تأمین این ماده معدنی، می‌توانید مکمل جوشان کلاژن هیالورونیک اسید ویوا آپ حاوی ویتامین ث را مصرف کنید که حاوی 100 میکروگرم سلنیوم است و علاوه بر تقویت سلامت پوست شما، می‌تواند به عنوان مکمل برای سیستم ایمنی شما هم عمل کند.
بیشتر بخوانید: خواص سلنیوم چیست؟
8. سیر
تقریبا همه ما می‌دانیم که سیر خواص ضدعفونی کننده دارد و می‌توانند به عنوان یک ضدالتهاب قوی عمل کند. با این اوصاف، می‌توانیم سیر را هم در دسته بهترین مکمل تقویت سیستم ایمنی قرار دهیم. تحقیقات علمی ثابت کرده‌اند که مصرف سیر با تقویت سیتوکین‌ها (مولکول‌های پروتئینی محلول در آب) به بهبود سیستم ایمنی کمک می‌کند.
9. اندروگرافیس
این گیاه حاوی ماده‌ای با نام آندروگرافولید است که با عنوان یکی از ترکیبات ترپنوئیدی (دارای عملکرد بیولوژیکی) مؤثر در مبارزه با ویروس‌های عامل بیماری‌های تنفسی شناخته می‌شود. مصرف این مکمل تقویت سیستم ایمنی، فعالیت برخی از سلول‌های مهم دستگاه ایمنی مثل سلول‌های T سیتوکین و سلول‌های کشنده طبیعی را تحریک می‌کند.
10. شیرین بیان
شیرین بیان حاوی ترکیباتی مثل گلیسیریزین است که امکان دارد به بدن شما در برابر عفونت‌های ویروسی کمک کند. تحقیقات علمی نشان داده‌اند که مصرف این مکمل برای تقویت سیستم ایمنی، خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی دارد و در نتیجه به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. این خواص، در مبارزه با عوامل بیماری‌زای زیر تأثیر دارند:
- ویروس هپاتیت A ،B و C
- ویروس استوماتیت وزیکولار
- ویروس هرپس سیمپلکس
- ویروس آنفلوانزا نوع A
- ویروس کرونای ایجادکننده سندرم تنفسی حاد (SARS-CoV)
- ویروس تنفسی سینسیشیال
- ویروس واکسیا (از خانواده ویروس‌های آبله)
- آربوویروس‌ها (ویروس‌های منتقله از بندپایان)
11. پلارگونیوم (شمعدانی)
تحقیقات علمی نشان داده‌اند که مصرف عصاره گیاه شمعدانی آفریقایی، به عنوان مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن مؤثر است و می‌تواند به تسکین علائم عفونت‌های ویروسی حاد مثل سرماخوردگی و برونشیت کمک کند.
12. ویتامین‌های ب کمپلکس / B کمپلکس
مصرف دوز توصیه شده ویتامین‌های گروه ب مثل B12 و B6 برای تقویت پاسخ ایمنی بدن ضروری است. متأسفانه بسیاری از بزرگسالان کمبود ویتامین های ب کمپلکس را دارند و به همین دلیل باید مکمل تقویت سیستم ایمنی حاوی آن‌ها را مصرف کنند.
بیشتر بخوانید: ویتامین ب کمپلکس چیست؟
13. کورکومین (ماده فعال زردچوبه)
کورکومین ماده اصلی موجود در زردچوبه است و تحقیقات علمی تأثیر آن در بهبود عملکرد سیستم ایمنی را ثابت کرده‌اند. به همین دلیل است که در دوره همه‌گیری کرونا، بسیاری مصرف این مکمل تقویت سیستم ایمنی را توصیه می‌کردند.
14. اکیناسه یا سرخارگل
اکیناسه یکی از گیاهان خانواده آفتاب گردان است و تحقیقات علمی نشان داده‌اند که مصرف برخی از گونه‌های آن در بهبود سلامت سیستم ایمنی مؤثر است. همچنین مصرف آن‌ها با عنوان مکمل تقویت سیستم ایمنی، می‌تواند عفونت‌های سیستم تنفسی فوقانی را درمان کند.
15. بره موم
پروپولیس یا بره‌موم ماده ای است مثل رزین که زنبورهای عسل از آن برای درزگیری کندوهای عسل خود استفاده می‌کنند. برخی از تحقیقات علمی، ثابت کرده‌اند که این مکمل تقویت سیستم ایمنی، ممکن است اثرات چشمگیری داشته باشد و به مقابله با ویروس‌ها هم کمک کند.
بیشتر بخوانید: برای تقویت سیستم ایمنی بدن چه کنیم؟
انواع قرص جوشان ویوا آپ بهترین مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن
در این مقاله 15 مکمل برای تقویت سیستم ایمنی بدن را معرفی کردیم و به این موضوع نیز اشاره کردیم که مصرف کدام مکمل برای تقویت سیستم ایمنی ضروری‌تر است. همچنین به نتایج تحقیقات علمی در مورد مصرف انواع مکمل برای سیستم ایمنی اشاره کردیم. ویوا آپ یکی از تولیدکنندگان انواع مکمل سیستم ایمنی باکیفیت است و برای مشاهده و خرید محصولات آن، می‌توانید به صفحه مکمل های قرص جوشان ویوا آپ مراجعه کنید.
سوالات متداول درباره بهترین مکمل تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
نمی‌توان هیچ‌کدام از مواد معدنی، خوراکی‌ها و ویتامین‌های موجود در این مقاله را به عنوان قوی‌ترین مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن در نظر گرفت. با این وجود، برخی غذاها مثل فلفل دلمه‌ای، ماهی، بادام و مرکبات مواد مغذی بیشتری برای تقویت سیستم ایمنی بدن دارند.
نوشیدنی‌هایی مثل چای سبز به دلیل داشتن آنتی اکسیدان بالا می‌توانند به عنوان مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن عمل کنند؛ اما برای اثبات قطعی این موضوع، به تحقیقات علمی بیشتری نیاز است.
